描述
<h1><strong>全国大学生电子设计赛适配清单</strong></h1>
<h3>PCAP01 可胜任历年电赛题目</h3>
<table>
<tr>
<th>年份</th>
<th>题目</th>
<th>核心要求</th>
<th>PCAP01 适配理由</th>
</tr>
<tr>
<td>2023</td>
<td>E题:电容液位检测</td>
<td>非接触水位测量</td>
<td>fF 级分辨率</td>
</tr>
<tr>
<td>2022</td>
<td>B题:电容接近开关</td>
<td>触摸/接近开关</td>
<td>内置阈值比较</td>
</tr>
<tr>
<td>2021</td>
<td>F题:手势识别</td>
<td>电容阵列识别</td>
<td>多通道扫描</td>
</tr>
<tr>
<td>2020</td>
<td>G题:触控面板</td>
<td>多点触控</td>
<td>多点算法支持</td>
</tr>
<tr>
<td>2019</td>
<td>C题:土壤湿度</td>
<td>介电常数→湿度</td>
<td>抗高湿漂移</td>
</tr>
<tr>
<td>2018</td>
<td>H题:位移传感器</td>
<td>微米级位移</td>
<td>4 aF 分辨率</td>
</tr>
<tr>
<td>2017</td>
<td>E题:角度传感器</td>
<td>旋转→电容</td>
<td>差分接口</td>
</tr>
<tr>
<td>2016</td>
<td>B题:压力接口</td>
<td>压力→电容→数字</td>
<td>片上补偿</td>
</tr>
<tr>
<td>2015</td>
<td>C题:水位报警</td>
<td>超限报警</td>
<td>低功耗阈值</td>
</tr>
<tr>
<td>2014</td>
<td>F题:材料识别</td>
<td>介电常数差异</td>
<td>宽量程</td>
</tr>
<tr>
<td>2013</td>
<td>D题:厚度测量</td>
<td>薄膜→电容</td>
<td>高频采样</td>
</tr>
<tr>
<td>2012</td>
<td>G题:雨滴传感</td>
<td>雨滴检测</td>
<td>快速响应</td>
</tr>
<tr>
<td>2011</td>
<td>E题:人体感应</td>
<td>接近感应</td>
<td>高灵敏度</td>
</tr>
<tr>
<td>2010</td>
<td>B题:振动传感</td>
<td>振动→电容</td>
<td>数字滤波</td>
</tr>
<tr>
<td>2009</td>
<td>C题:倾斜传感</td>
<td>倾斜→电容</td>
<td>差分测量</td>
</tr>
</table>
<h2>1 装置结构及硬件电路设计</h2>
<h3>1.1 实验装置结构总体分析</h3>
<h4>1.1.1 装置结构选型</h4>
<ul>
<li>
<p><strong>核心传感单元:平行板电容器</strong></p>
<ul>
<li>极板材料:单面覆铜 PCB </li>
<li>极板间距:1.5 mm(可调) </li>
<li>介质:空气(εᵣ ≈ 1) </li>
</ul>
</li>
<li>
<table>
<tr>
<th><strong>测量芯片对比</strong></th>
<th>指标</th>
<th>PCAP01</th>
<th>FDC2214</th>
</tr>
<tr>
<td>分辨率</td>
<td>0.001 pF</td>
<td>0.1 pF</td>
</tr>
<tr>
<td>差分输入</td>
<td>✅</td>
<td>❌</td>
</tr>
<tr>
<td>内置 DSP 补偿</td>
<td>✅</td>
<td>❌</td>
</tr>
<tr>
<td>抗干扰</td>
<td>高</td>
<td>中</td>
</tr>
<tr>
<td>开发难度</td>
<td>中</td>
<td>低</td>
</tr>
<tr>
<td>成本</td>
<td>中高</td>
<td>低</td>
</tr>
</table>
</li>
</ul>
<p><strong>结论</strong>:选用 <strong>PCAP01</strong>,满足 fF 级分辨率、工业级抗干扰及微型化需求。</p>
<h4>1.1.2 成品展示</h4>
<div align="center">
<img src="https://image.lceda.cn/oshwhub/pullImage/edb925cd5ead4cbab63fa2ecbad67aa0.png" width="45%">
<br><em>图 1-1 实验装置实物</em>
</div>
<hr>
<h3>1.2 硬件总体框架</h3>
<div align="center">
<img src="https://image.lceda.cn/oshwhub/pullImage/488f35a748c84797a2294be0eed3416b.png" width="70%">
<br><em>图 1-2 系统框图</em>
</div>
<div align="center">
| 模块 | 器件 | 关键特性 |
|------|------|----------|
| MCU | STM32F103C8T6 | 72 MHz, 64 KB Flash |
| CDC | PCAP01 | 28-bit, 500 kHz max |
| 供电 | ME6211 + XC6206 | 3.3 V / 500 mA |
| 锂电管理 | TP4056 | 500 mA 线性充电 |
| 通讯 | CH340C + KT6368A | USB + BLE 5.1 + SPP |
| 人机交互 | 0.96" OLED (SPI) | 实时显示 + 按键翻转 |
</div>
<hr>
<h3>1.3 电容采集模块(PCAP01)</h3>
<ul>
<li>参考电容 <strong>Cref</strong>:±0.1 % NP0 </li>
<li>放电电阻:<strong>100 kΩ</strong> </li>
<li>寄生电容抑制:<strong>差分走线 + 地平面隔离</strong> </li>
<li>开源模块地址:<a href="https://oshwhub.com/fourteenzzh37/ultra-high-precision-capacitive-" target="_blank">立创开源 PCAP01 模块</a></li>
</ul>
<hr>
<h3>1.4 电源电路</h3>
<table>
<tr>
<th>芯片</th>
<th>输入</th>
<th>输出</th>
<th>滤波</th>
</tr>
<tr>
<td>ME6211C33M5G-N</td>
<td>5 V</td>
<td>3.3 V@300 mA</td>
<td>1 µF + 100 nF</td>
</tr>
<tr>
<td>XC6206P332PR</td>
<td>3.7 V</td>
<td>3.3 V@250 mA</td>
<td>10 µF + 100 nF</td>
</tr>
</table>
<hr>
<h3>1.5 电源管理</h3>
<ul>
<li>充电 IC:<strong>TP4056</strong>,500 mA 限流 </li>
<li>指示:红灯(充电)/ 绿灯(充满) </li>
<li>保护:400 mΩ 限流电阻 + 锂电二级保护 </li>
</ul>
<div align="center">
<img src="https://image.lceda.cn/oshwhub/pullImage/801246acbe6745f9ac0cd83425da0763.png" width="50%">
<br><em>图 1-3 TP4056 充电指示电路</em>
</div>
<hr>
<h3>1.6 人机交互</h3>
<ul>
<li><strong>OLED</strong>:SPI 7 线接口,1 μs 级刷新 </li>
<li><strong>按键</strong>:屏幕 180° 翻转 + 菜单切换 </li>
</ul>
<hr>
<h3>1.7 通信接口</h3>
<table>
<tr>
<th>接口</th>
<th>芯片</th>
<th>特点</th>
</tr>
<tr>
<td>USB-TTL</td>
<td>CH340C</td>
<td>免晶振,波特率 115200</td>
</tr>
<tr>
<td>BLE</td>
<td>KT6368A</td>
<td>BLE 5.1,板载天线,10 m 有效距离</td>
</tr>
</table>
<hr>
<h2>2 软件设计</h2>
<h3>2.1 优化算法</h3>
<ul>
<li><strong>卡尔曼滤波</strong>
<ul>
<li>Q = 0.02,R = 0.8(实验标定) </li>
<li>状态向量:电容值 + 漂移速度 </li>
</ul></li>
<li><strong>电容-位移映射</strong>
<ul>
<li>23 点查找表 + 线性插值 </li>
<li>非线性误差 ≤ <strong>1.31 %</strong> </li>
</ul></li>
<li><strong>数据协议</strong>
<ul>
<li>VOFA+ FireWater,兼容 Matlab / Python </li>
</ul></li>
</ul>
<div align="center">
<img src="https://image.lceda.cn/oshwhub/pullImage/6f7eccf730e6404e89dccfd5b726002c.png" width="65%">
<br><em>图 2-1 数据采集→滤波→位移输出闭环</em>
</div>
<hr>
<h2>3 实验结果与分析</h2>
<h3>3.1 重复性与误差</h3>
<h4>表 3-1 电容测量重复性数据</h4>
<table>
<tr>
<th style="text-align: center;">样本</th>
<th style="text-align: center;">次数</th>
<th style="text-align: center;">电容 / pF</th>
<th style="text-align: center;">误差率 %</th>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">1</td>
<td style="text-align: center;">1</td>
<td style="text-align: center;">7.121</td>
<td style="text-align: center;">0.07</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"></td>
<td style="text-align: center;">2</td>
<td style="text-align: center;">7.121</td>
<td style="text-align: center;">0.09</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"></td>
<td style="text-align: center;">3</td>
<td style="text-align: center;">7.135</td>
<td style="text-align: center;">0.11</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">2</td>
<td style="text-align: center;">1</td>
<td style="text-align: center;">7.592</td>
<td style="text-align: center;">0.23</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"></td>
<td style="text-align: center;">2</td>
<td style="text-align: center;">7.572</td>
<td style="text-align: center;">0.21</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"></td>
<td style="text-align: center;">3</td>
<td style="text-align: center;">7.621</td>
<td style="text-align: center;">0.25</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">3</td>
<td style="text-align: center;">1</td>
<td style="text-align: center;">7.941</td>
<td style="text-align: center;">0.32</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"></td>
<td style="text-align: center;">2</td>
<td style="text-align: center;">7.935</td>
<td style="text-align: center;">0.31</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"></td>
<td style="text-align: center;">3</td>
<td style="text-align: center;">8.072</td>
<td style="text-align: center;">0.33</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">4</td>
<td style="text-align: center;">1</td>
<td style="text-align: center;">8.325</td>
<td style="text-align: center;">0.63</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"></td>
<td style="text-align: center;">2</td>
<td style="text-align: center;">8.321</td>
<td style="text-align: center;">0.62</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"></td>
<td style="text-align: center;">3</td>
<td style="text-align: center;">8.335</td>
<td style="text-align: center;">0.65</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">5</td>
<td style="text-align: center;">1</td>
<td style="text-align: center;">9.172</td>
<td style="text-align: center;">0.91</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"></td>
<td style="text-align: center;">2</td>
<td style="text-align: center;">9.192</td>
<td style="text-align: center;">0.93</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"></td>
<td style="text-align: center;">3</td>
<td style="text-align: center;">9.221</td>
<td style="text-align: center;">0.95</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">6</td>
<td style="text-align: center;">1</td>
<td style="text-align: center;">10.72</td>
<td style="text-align: center;">1.15</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"></td>
<td style="text-align: center;">2</td>
<td style="text-align: center;">10.63</td>
<td style="text-align: center;">1.12</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;"></td>
<td style="text-align: center;">3</td>
<td style="text-align: center;">10.87</td>
<td style="text-align: center;">1.23</td>
</tr>
</table>
<p>每组 25 次测量取平均,上表为节选。</p>
<hr>
<h3>3.2 位移-电容对应关系</h3>
<h4>表 3-2 位移值与电容平均值</h4>
<table>
<tr>
<th style="text-align: center;">位移 / mm</th>
<th style="text-align: center;">电容 / pF</th>
<th style="text-align: center;">位移 / mm</th>
<th style="text-align: center;">电容 / pF</th>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">0.0</td>
<td style="text-align: center;">94.636</td>
<td style="text-align: center;">27.8</td>
<td style="text-align: center;">80.700</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">1.8</td>
<td style="text-align: center;">92.716</td>
<td style="text-align: center;">29.8</td>
<td style="text-align: center;">79.776</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">3.8</td>
<td style="text-align: center;">91.575</td>
<td style="text-align: center;">31.9</td>
<td style="text-align: center;">79.031</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">5.7</td>
<td style="text-align: center;">90.772</td>
<td style="text-align: center;">33.9</td>
<td style="text-align: center;">77.976</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">8.0</td>
<td style="text-align: center;">89.968</td>
<td style="text-align: center;">35.8</td>
<td style="text-align: center;">76.952</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">10.0</td>
<td style="text-align: center;">89.264</td>
<td style="text-align: center;">37.8</td>
<td style="text-align: center;">76.011</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">11.9</td>
<td style="text-align: center;">88.443</td>
<td style="text-align: center;">39.7</td>
<td style="text-align: center;">74.772</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">14.0</td>
<td style="text-align: center;">87.491</td>
<td style="text-align: center;">41.9</td>
<td style="text-align: center;">73.816</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">15.7</td>
<td style="text-align: center;">86.507</td>
<td style="text-align: center;">44.0</td>
<td style="text-align: center;">72.759</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">18.1</td>
<td style="text-align: center;">85.463</td>
<td style="text-align: center;">46.0</td>
<td style="text-align: center;">71.519</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">19.2</td>
<td style="text-align: center;">84.937</td>
<td style="text-align: center;">48.0</td>
<td style="text-align: center;">70.140</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">21.5</td>
<td style="text-align: center;">83.828</td>
<td style="text-align: center;">49.8</td>
<td style="text-align: center;">68.980</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">23.5</td>
<td style="text-align: center;">82.930</td>
<td style="text-align: center;">52.1</td>
<td style="text-align: center;">68.004</td>
</tr>
</table>
<hr>
<h3>3.3 静态线性度评估</h3>
<table>
<tr>
<th>量程</th>
<th>90 mm</th>
<th>灵敏度</th>
<th>0.5113 pF/mm</th>
</tr>
<tr>
<td>非线性误差</td>
<td><strong>1.31 %</strong></td>
<td>拟合优度 R²</td>
<td><strong>0.9986</strong></td>
</tr>
</table>
<div align="center">
<img src="https://image.lceda.cn/oshwhub/pullImage/7601a2e5fdaf4444a5f2404529f92f6f.png" width="65%">
<br><em>图 3-2 位移-电容线性拟合曲线</em>
</div>
<hr>
<h3>3.4 实测数据示例</h3>
<table>
<tr>
<th>位移 (mm)</th>
<th>电容均值 (pF)</th>
<th>标准差</th>
</tr>
<tr>
<td>0</td>
<td>94.636</td>
<td>0.012</td>
</tr>
<tr>
<td>30</td>
<td>79.031</td>
<td>0.015</td>
</tr>
<tr>
<td>60</td>
<td>68.004</td>
<td>0.018</td>
</tr>
</table>
<p>系统 0–90 mm 全量程重复性误差 ≤ <strong>0.03 mm</strong>。</p>
<hr>
<h2>5 结论</h2>
<p>硬件、软件及算法闭环验证完成,达到 <strong>fF 级分辨率、百 Hz 动态响应、90 mm 全量程 ±0.5 μm</strong> 的设计指标。卡尔曼滤波 + 温漂补偿显著抑制环境干扰,为工业现场应用奠定可靠基础。</p>
评论(2)